خدمات و مشاوره تکنولوب

-برقراری سیستم کنترل کیفیت به منظور پایش روانکارهای تولیدی یا خریداری شده

-تجهیز و راه اندازی و مشاوره در خصوص کالیبراسیون آزمایشگاههای مربوط به صنایع تولید

روغنهای موتوری و صنعتی

-خدمات و مشاوره در تاسیس کارخانه تولید روانکارها و ساخت بلندینگ (واحد اختلاط)

براي دريافت خدمات با ما تماس بگیرید :

 تلفن : ۰۹۱۹۵۹۲۹۵۸۱

ایمیل : Lbtd88@gmail.com

وظایف اصلی روغن موتور عبارت است: روان سازی قسمت‌های متحرک موتور، به حداقل رساندن اصطکاک و فرسایش، کمک به کاهش حرارت و جذب ذرات معلق و رسوبات لجنی حاصل از احتراق. از آنجا که روغن موتور باید این چند کار را به طور همزمان انجام دهد، فرمولاسیون شیمیایی پیچیده‌ای را می‌طلبد اما برای آگاهی از عملکرد روغن موتور چگونگی رده‌بندی آن و انتخاب نوع صحیح روغن موتور برای خودرویتان، نیازی نیست شیمیدان یا مهندس شیمی باشید بلکه کافی است با انواع مختلف روغن موتور، رده‌بندی و علائم و اختصارات آن آشنا شوید.

انواع روغن‌ها

در حال حاضر روغن‌های موتور به سه نوع کلی تقسیم می‌شوند:

الف: مینرال (ارگانیک)

ب: سنتتیک

چ: نیمه سنتتیک (Premium)

الف ـ مینرال: روغنی است که برپایه نفت خام ساخته می‌شود و سال‌هاست در خودروها به کار می‌رود و همه ما با آن آشنایی داریم.

ب ـ سنتتیک: روغنی است که از ترکیبات شیمیایی یا پولیمراسیون هیدروکربن‌ها (Olefins) تولید می‌شود نه از تصفیه نفت خام. این نوع روغن اولین بار در موتورهای جت به کار گرفته شد و به دلیل مزایایی که نسبت به نوع مینرال داراست، در سالیان اخیر مصرف آن در خودروها نیز فزونی یافته است. روغن‌های سنتتیک انواع مختلف با مواد تشکیل دهنده متفاوت دارند که این موضوع آنها را از لحاظ کیفیت و نوع مصرف نیز با یکدیگر متمایز می‌کند. از بین صدها نوع روغن سنتتیک با فرمولاسیون‌های مختلف که هر یک محاسن و معایبی دارند، نوعی که برپایه Poly alpha olefins یا به اختصار (PAO) ساخته می‌شود و مقادیر کمی هم Ester دارد، دارای کارایی و مقبولیت بیشتری است.

بیشتر روغن‌های سنتتیک از مزایای زیر برخوردارند:

۱. کاهش مصرف روغن به دلیل عمر بیشتر آن ۲. غیرخورنده و غیرسمی بودن ۳. تبخیر شوندگی پایین ۴. دمای سوختن بال ۵. مقاومت در برابر اکسیداسیون بالا ۶. دارا بودن شاخص ویسکوزیته بالا به صورت طبیعی (عکس‌العمل سریع در مقابل تغییرات دما) ۷. کاهش مصرف سوخت تا ۴/۲ درصد ۸. نقطه روان شدن پایین ۹. قابلیت استفاده از روغن‌های با گستره ویسکوزیته زیاد بدون نگرانی از شکست پلیمرها (در ادامه توضیح داده خواهد شد.) عیب این نوع روغن‌ها نیز قیمت بالای آنها و عدم تطابق کامل با موتورهای دارای تکنولوژی قدیمی است.
ج ـ نیمه سنتتیک: مخلوطی است از روغن سنتتیک و مینرال (ارگانیک). این نوع روغن کیفیت روغن‌های سنتتیک را ندارد اما در شرایط سخت نظیر دماهای بالا و یا بار زیاد عملکرد بهتری نسبت به نوع مینرال از خود نشان می‌دهد و بیشتر در وانت‌ها و SUVها مصرف می‌شود و قیمت آن نیز کمی بیشتر از مینرال‌هاست. برای آگاهی از این که کدام روغن برای خودروی شما مناسب است، بهترین منبع و مأخذ دفترچه راهنمای خودرو یا برچسب‌های داخل محفظه موتور (در صورتی که نوع روغن مشخص نشده، معنای آن استفاده از همان نوع قدیمی مینرال است). استفاده از روغن مینرال یا نیمه سنتتیک برای موتوری که تنها استفاده از روغن سنتتیک در آن توصیه شده، می‌تواند برای موتور خطرآفرین باشد اما در مقابل استفاده از روغن‌های سنتتیک یا نیمه سنتتیک برای موتورهایی که برای استفاده از نوع مینرال طراحی شده‌اند (موتورهای قدیمی) با تمهیدات خاصی، از نظر تولیدکنندگان روغن‌های سنتتیک بلامانع است، اما بسیاری از متخصصان به دلایل زیر این کار را نیز اشتباه و مضر می‌دانند: ۱. هر یک از انواع مختلف روغن‌های سنتتیک با توجه به فرمول شیمیایی، قابلیت تطابق با برخی انواع لاستیک‌ها و الاستومرها را ندارد و در نتیجه اگر از روغن سنتتیکی با فرمول خاصی برای موتورهای با واشرها و درزبندهایی که با آن فرمول روغن سازگار نباشد، استفاده شود باعث نشتی روغن و مسائلی از این قبیل خواهد شد (روغن‌های مینرال سبب تورم واشرها و جلوگیری از نشتی آنها می‌شوند اما روغن‌های سنتتیک در مورد برخی انواع واشرها فاقد این خاصیت هستند و حتی بعضی از آنها باعث خورده شدن برخی از انواع واشرها می‌شوند. حتی استفاده از روغن سنتتیک با مواد تشکیل دهنده‌ای متفاوت با مندرجات دفترچه راهنمای خودرو، برای خودروهایی که با این نوع روغن کار می‌کنند نیز می‌تواند خطرساز باشد، چه رسد به استفاده از این نوع روغن‌ها در موتورهایی که برپایه استفاده از روغن مینرال طراحی شده‌اند. به عنوان مثال روغن سنتتیک برپایه Poly glycol با پلی استرها، پلی کربنیک‌ها، ABS، پلی ونیل کلرین‌ها Poly phenylene Oxide (همگی پلاستیک هستند) و Buna S، بوتیل، Neoprene و لاستیک طبیعی (همگی الاستومر هستند) سازگاری خوبی ندارد و یا روغن سنتتیک برپایه PAO نیز که بیشتر روغن‌های سنتتیک موجود در بازار بر این پایه هستند، سازگاری ضعیفی دارد. مزیت برخی از انواع روغن‌های سنتتیک و قابلیت تطابق آنها با انواع الاستومرها و لاستیک‌ها، همچنین حلالیت هر کدام در افزودنی‌ها و لجن موتور به همراه خواص و عدد VI (در ادامه بررسی خواهد شد) هر کدام را در نمودار می‌بینید. ۲. روغن‌های سنتتیک در مقایسه با روغن‌های مینرال با لایه نازکتری روی قطعات موتور می‌نشیند (به همین دلیل فاصله قطعات ثابت و متحرک موتورهایی که با روغن سنتتیک کار می‌کنند، کمتر است) لذا استفاده از این نوع روغن برای موتورهایی که براساس تکنولوژی قدیمی مینرال طراحی شده‌اند باعث نشتی پیستون خواهد شد. البته این مورد از طرف سازندگان روغن‌های سنتتیک با دلایل قابل قبولی رد می‌شود اما در عمل این مشکل در خودروهای قدیمی دیده شده است. اگر سال‌هاست از روغن مینرال استفاده می‌کنید و خودرویتان دارای تکنولوژی قدیمی است، از این نوع روغن‌ها استفاده نکنید اما در صورتی که خودرویی با تکنولوژی نسبتاً جدید دارید و از بی‌خطر بودن تعویض روغن از مینرال به سنتتیک یا نیمه سنتتیک مطمئن هستید، از نوعی که برپایه PAO ساخته شده است استفاده کنید و این موضوع را نیز از یاد نبرید که با تعویض روغن از مینرال به سنتتیک، رسوبات پخته شده روغن‌های مینرال از روی قطعات موتور کنده و در موتور غوطه‌ور می‌شوند و پس از مدتی موتور از کار می‌افتد. به همین علت قبل از این تعویض باید موتور را یا به طور کامل رسوب زدایی و یا از روغن‌های فلاشینگ (Flush Oil) استفاده کنید (این نوع روغن فقط مخصوص تمیزکردن موتور است)؛ به این ترتیب که روغن مینرال را بدون تعویض فیلتر تخلیه و روغن فلاشینگ را جایگزین کنید و اجازه دهید موتور ۲۰ دقیقه در جا کار کند، پس از آن می‌توانید روغن فلاشینگ را تخلیه، فیلتر را تعویض و روغن سنتتیک یا نیمه سنتتیک را جایگزین کنید.
 

●چند نکته [Icon Cool]
ـ روغن‌های نیمه سنتتیک ـ همان گونه که ذکر شد ـ مخلوطی از روغن مینرال و سنتتیک هستند و می‌توانند همان مشکلات روغن سنتتیک را برای موتورهای ساخته شده براساس روغن‌های مینرال پدید آورند. ـ در خودروهایی که استفاده از روغن سنتتیک در آنها توصیه شده، حتما از همان نوع استفاده کنید و در صورتی که بنا به قرارداد شرکت تولیدکننده با شرکت نفتی خاصی، تنها نام روغن مربوطه در دفترچه راهنما ذکر و از توضیح بیشتر در مورد آن خودداری شده و روی ظرف هم اسمی از نوع مواد تشکیل دهنده برده نشده است، تنها از همان نوع روغن استفاده کنید. ـ در صورتی که به تعویض نوع روغن از مینرال به سنتتیک در خودرویتان اصرار دارید، نوعی از روغن‌های سنتتیک رایج در بازار یعنی PAO را انتخاب کنید زیرا بیش از دیگر انواع روغن‌های سنتتیک به نوع مینرال شبیه است. ۳. ویسکوزیته روغن‌ها ویسکوزیته یا گرانروی یکی از مختصات فیزیکی سیالات است که به مقاومت آنها در برابر جریان یافتن بستگی دارد. به طور مثال آب دارای ویسکوزیته پایین و عسل دارای ویسکوزیته بالاست. ویسکوزیته مایعات تابعی از دماست، به این معنا که با افزایش دما ویسکوزیته کم و با کاهش دما ویسکوزیته افزایش می‌یابد. ویسکوزیته در مورد روغن، به طور عامیانه، با نام وزن نیز شناخته می‌شود. روغن‌ها با ویسکوزیته‌های مختلف برای شرایط آب و هوایی گوناگون تولید می‌شوند. استفاده از روغن با ویسکوزیته بالا در زمستان، روانکاری موتور را تا زمان گرم شدن به تأخیر می‌اندازد و در این مدت روغن به تمامی قسمت‌های موتور نخواهد رسید، همچنین استفاده از روغن با ویسکوزیته پایین در تابستان باعث سایش قطعات موتور می‌شود. پس انتخاب ویسکوزیته مناسب برای روغن موتور یک خودرو، کاملا تابع شرایط آب و هوایی است. البته به تازگی روغن‌های چهارفصل (Multi Grade) یا همان چند ویسکوزیته، نیاز به تغییر روغن، به نسبت تغییر فصل یا شرایط آب و هوایی را تا حدودی برطرف کرده‌اند اما استفاده از تنها یک نوع روغن چهارفصل از نوع مینرال برای تمامی فصول نیز با توجه به دلایلی که در ادامه توضیح داده خواهد شد، پیشنهاد نمی‌شود.

انجمن مهندسین خودرو (SAE) برای راحتی کار، میزان ویسکوزیته روغن‌ها را با اعدادی طبقه‌بندی کرده است. این طبقه‌بندی برای روغن موتور بین ۰ تا ۶۰ است. روغن‌های تابستانی که در دماهای بالا از غلظت کافی برخوردارند، اعداد ویسکوزیته‌ای در حد ۳۰ تا ۶۰ دارند (هرچه هوا گرمتر باشد باید از روغن با عدد ویسکوزیته بالاتر استفاده شود) و روغن موتور‌های زمستانی که در دماهای پایین به راحتی جریان می‌یابند، اعداد ویسکوزیته‌ای مابین ۰ تا ۲۵ دارند (هرچه هوا سردتر باشد باید از روغن با عدد ویسکوزیته پایین‌تر استفاده شود). برای تشخیص راحت‌تر، بعد از عدد ویسکوزیته روغن‌های زمستانی حرف W درجه می‌شود که مخفف Winter است، همچنین به دلیل آن که این طبقه‌بندی توسط Society of Automotive Engineers ابداع شده است، همیشه قبل از درج عدد ویسکوزیته مخفف نام این انجمن (SAE) نیز نوشته می‌شود. روغن‌هایی که تنها دارای یک ویسکوزیته‌اند، تک ویسکوزیته نام دارند اما روغن‌هایی که در سال‌های اخیر با کمک علم شیمی و با افزودن پلیمر به روغن پایه تولید می‌شوند، توانایی داشتن ویسکوزیته‌های مختلف در دماهای مختلف را دارند. این موضوع باعث می‌شود روغن در تمامی شرایط آب و هوایی از غلظت لازم برخوردار باشد که این نکته علاوه بر افزایش عمر موتور، تا حدی باعث کاهش مصرف سوخت نیز خواهد شد. از این رو روغن‌های تک ویسکوزیته کم کم از رده خارج می‌شوند و تنها کاربرد این نوع روغن‌ها در خودروهای سواری، برای موتور خودروهای Race است که Heater یا گرم کن روغن دارند. کد SAE در روغن‌های چهار فصل دو جزئی است: عدد اول همراه حرف W مربوط به پایین‌ترین ویسکوزیته و عدد دوم بالاترین ویسکوزیته روغن است. همان طور که گفته شد، روغن‌های چند ویسکوزیته به واسطه افزودن پلیمر به روغن ساخته می‌شوند. این پلیمرها به روغن اجازه می‌دهند در دماهای مختلف ویسکوزیته‌های مختلفی داشته باشد. در هوای سرد پلیمرها در خود جمع و باعث جریان یافتن راحت‌تر روغن می‌شوند و در گرما شروع به باز شدن به صورت زنجیره‌های بلند می‌کنند و روغن غلیظ می‌شود اما این افزایش و کاهش ویسکوزیته تنها تا حد مشخص شده برای همان روغن است، مثلا یک روغن ۱۰W-۳۰ روغنی است با ویسکوزیته ۱۰ که در زمان گرم شدن ویسکوزیته آن بیش از ۳۰ نخواهد شد یعنی اگر این روغن در دمای ۱۰۰ درجه به ویسکوزیته ۳۰ برسد، در دماهای بالاتر نیز ویسکوزیته‌ای بیش از ۳۰ نخواهد یافت که این موضوع به دلیل مقدار پلیمر افزوده شده برای دستیابی به عدد حداکثر ۳۰ برای روغن ۱۰W-۳۰ است.

آنچه باید در استفاده از این نوع روغن‌ها به خصوص در مناطق سردسیر مد نظر قرار گیرد، انتخاب روغن با کمترین فاصله ویسکوزیته است به این معنا که در زمستان با توجه به کمترین دمای منطقه سکونت خود و در تابستان با توجه به بالاترین دما، روغن مطلوب را انتخاب کنید و از روغن‌هایی که از دماهای بسیار بالا تا دماهای بسیار پایین را پوشش می‌دهند، استفاده نکنید زیرا پلیمرهای موجود در این نوع روغن‌ها بسیار زیاد است و این پلیمرها پس از مدتی شکسته و با رسوبات موجود در روغن ترکیب می‌شوند و می‌توانند باعث چسبیدن رینگ و یا مشکلاتی از این قبیل شوند (ضرر استفاده از این روغن‌ها در موتورهای دیزلی بیشتر است). روغن‌های ۵W-۳۰, ۵W-۵۰ و ۱۰W-۴۰ با گستره ۲۵ تا ۴۵تایی از این گونه‌اند. (روغن‌های سنتتیک و نیمه سنتتیک از این قاعده مستثنی هستند). شاید بگویید روغن ۲۰W-۵۰ هم روغنی است با گستره ۳۰تایی، مشابه ۱۰W-۴۰، اما چنین نیست زیرا ۲۰W-۵۰ از پایه سنگین‌تر ۲۰ شروع می‌شود و برای ویسکوز شدن رسیدن به عدد ۵۰ به پلیمر بسیار کمتری نیاز دارد تا روغن ۱۰W-۴۰ که دارای پایه ۱۰ است و باید توانایی رسیدن به عدد ۴۰ را داشته باشد. از این رو روغن‌های ۱۰W-۴۰ مینرال از سوی کمتر خودروسازی توصیه می‌شود و حتی برخی کارخانه‌ها استفاده از آن را مساوی با خارج شدن خودرو از گارانتی می‌دانند.

پس تا آنجا که ممکن است در مورد روغن‌های مینرال سعی کنید به نسبت شرایط آب و هوایی محل سکونت خود، فاصله کمتری را بین دو عدد SAE انتخاب کنید و این را بدانید که هر چه ویسکوزیته زمستانی عدد کمتری باشد، برای ویسکوزیته شدن و رسیدن به اعداد ویسکوزیته بالاتر به پلیمر بیشتری نیاز دارد و پلیمر زیاد نیز برای موتور خودروی شما مضر است. با توجه به شرایط آب و هوایی بیشتر نقاط ایران، در بین روغن‌های موجود در کشور (از نظر ویسکوزیته) روغن‌های ۲۰W-۵۰ برای دماهای بین ۱۰- تا ۴۰+ و ۲۵W-۵۰ برای دماهای بین ۵-

لا روغن ۲۰W-۴۰ برای زمستان انتخاب مناسب‌تری است اما متأسفانه این نوع روغن در کشورمان کمتر یافت می‌شود. همچنین اگر در نقاط سردسیر کشور، مانند آذربایجان یا چهار محال و بختیاری زندگی می‌کنید (دماهای زیر ۱۰- درجه سانتی گراد) و ناچار به استفاده از روغن‌های با پایه زمستانی ۱۰ یا ۵ هستید، حتما سعی کنید از روغن‌های چند ویسکوزیته‌ای استفاده کنید که عدد سومشان بیشتر از ۳۰ نباشد. ۴. کدهای API با پیشرفت روزافزون تکنولوژی ساخت موتورها، روغن‌های موتور نیز همگام با آنها دستخوش تغییر در سطح کیفیت و نوع مواد افزودنی شده‌اند. انستیتو مواد نفتی امریکا (API) برای طبقه‌بندی و جداسازی روغن‌ها برحسب کیفیت و فناوری ساخت آنها، به کدبندی خاصی اقدام کرده است. این کدها دو حرفی‌اند. حرف اول نشان دهنده این است که روغن مربوطه برای استفاده در خودروهای دیزلی است یا بنزینی. اگر کد با حرف C شروع شود (مخفف Commercial) روغن برای استفاده در خودروهای دیزلی و اگر با حرف S شروع شود (مخفف Service) برای استفاده در خودروهای بنزینی طراحی شده است. اما حرف دوم که نشان دهند کیفیت و فناوری ساخت روغن است، برحسب الفبای انگلیسی از حرف A شروع شده و تاکنون در مورد خودروهای بنزینی تا حرف M (سال ۲۰۰۵) و در مورد خودروهای دیزلی تا حرف I ارتقا یافته است. درباره خودروهای دیزلی بعد از حروف مذکور در مواردی اعداد ۲یا ۴ نیز دیده می‌شود که نشان می‌دهد روغن برای موتورهای ۲ زمانه ساخته شده یا ۴ زمانه. همیشه نوع ارتقا یافته روغن (با کد بالاتر)، خواص انواع قبلی را نیز داراست یعنی می‌توان از آن در خودروهایی که انواع قدیمی‌تر روغن در دفترچه راهنمایشان پیشنهاد شده است نیز استفاده کرد اما استفاده از روغن قدیمی‌تر (با کد پایین‌تر) برای موتوری که روغنی با کد جدیدتر برای آن توصیه شده، بسیار مضر است. برخی روغن‌ها قابلیت تأمین نیازهای هر دو نوع موتور دیزلی و بنزینی را دارند و کد این نوع روغن‌ها نیز به صورت ۲ تایی نوشته می‌شود که همیشه کد اول مربوط به خودروهای دیزلی و کد دوم مربوط به خودروهای بنزینی است مانند CD/SHAPI. لازم به ذکر است، علاوه بر API انواع دیگری از استانداردهای روغن از جمله ILSAC و CCMC نیز وجود دارند که به دلیل رواج کمترشان، از پرداختن به آنها خودداری می‌کنیم. ۵. سمبل API به دلیل استاندارد بودن اعداد API در جهان، تمامی تولیدکنندگان روغن برای معرفی فناوری ساخت روغن‌هایشان از این کدها استفاده می‌کنند اما اگر روغن موتور شرکتی از سوی خود API تأیید شده باشد، سمبل API روی آن درج می‌شود. این سمبل معرف مطالب زیر است: نیمه بالایی بیانگر API است. قسمت وسط نشان دهنده ویسکوزیته روغن است. قسمت پایینی نشان می‌دهد که آیا روغن مصرفی باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود یا نه. در صورتی که عبارت Energy Conserving در این قسمت نوشته شده باشد، به این معناست که این روغن با کاهش اصطکاک در موتور میزان مصرف سوخت را تا ۵/۱ درصد کاهش می‌دهد، همچنین اگر روغنی بتواند مصرف سوخت را تا ۷/۲ درصد کاهش دهد، آن را Energy Conseving ۲ می‌نامند. ۶. زمان تعویض روغن روغن‌های جدید با کمک تکنولوژی‌های پیشرفته و افزودنی‌های مختلف کارکردهای بلندمدتی دارند اما همیشه تنها میزان کارکرد نوشته شده (برحسب کیلومتر یا زمان) روی ظرف روغن ملاک زمان تعویض نیست بلکه با افزایش هر یک از موارد ذیل، باید زمان تعویض روغن را تسریع بخشید: ۱. کارکرد در شرایط سخت مانند دورهای بالای موتور یا بار زیا ۲. میزان در جا کارکردن خودرو (در ترافیک‌های سنگین) ۳. تعداد استارت‌ها در هوای سرد ۴. تنظیم نبودن موتور افزودنی‌ها


●Zinc (روی)
روی به عنوان افزودنی برای جلوگیری از سایش فلز با فلز به روغن اضافه می‌شود. در شرایط طبیعی که روغن کار خود را به خوبی انجام دهد، چنین اتفاقی به ندرت روی می‌دهد اما در صورت بروز آن، روی با فلز واکنش می‌دهد و از خراشیده شدن فلز جلوگیری می‌کند ۱۱ درصد روی (از ۱۰۰ درصد مواد افزودنی) برای مصارف عادی کافی است. در موتورهایی که در دورهای بالا کار می‌کنند یا دارای توربوشارژر هستند، به روی بیشتری نیاز است ولی روی بیشتر به معنای محافظت بیشتر نیست بلکه محافظت از نظر زمانی طولانی‌تر است و در صورتی که میزان تماس فلز با فلز بسیار زیاد باشد، میزان بالای روی می‌تواند باعث ایجاد رسوب شود.

●Detergent
یا همان شوینده باعث می‌شود رسوبات اسیدی که از مخلوط سوخت و آب تولید می‌شوند، جذب روغن شوند و از رسوب دادن و چسبیدن آنها روی قطعات جلوگیری می‌کند. البته در مورد خودروهایی که مدت‌ها با روغن‌های بدون شوینده قدیمی (یا با شوینده‌های ضعیف قدیمی) کار کرده‌اند، استفاده از روغن‌های دارای شوینده‌های قوی و جدید باعث می‌شود رسوبات چسبیده به قطعات موتور کنده شود و خرابی در موتور به بار آید از این رو به رغم توصیه API و تولیدکنندگان روغن مبنی بر امکان استفاده از روغن‌های با کد API بالا در خودروهای قدیمی، سعی کنید از روغنی که دارای کد API بسیار بالاتر از نوع پیشنهاد شده برای خودرویتان است، استفاده نکنید. علاوه بر Detergent و Zinc که امروزه رکن اصلی افزودنی‌های روغن محسوب می‌شوند، مواد دیگری نیز برای جلوگیری از ایجاد کف، اکسیداسیون، خوردگی، زنگ زدگی و غیره به روغن افزوده می‌شود.

. اطلاعاتی تخصصی درباره روغن‌ها ▪Viscosity Index: VI یا شاخص ویسکوزیته، میزان حساسیت ویسکوزیته روغن در مقابل تغییرات دماست و هرچه عدد بالاتری داشته باشد، روغن عملکرد بهتری خواهد داشت. ▪Flash Point: به دمایی که در آن روغن بخار می‌شود. گفته می‌شود و برحسب درجه سانتی گراد با پسوند F روی برخی قوطی‌های روغن دیده می‌شود. ۴۰۰F حداقل قابل قبول Flash Point و F بیشتر معرف روغن بهتر است. ▪Sulfated Ash: خاکستر سولفاته، مقدار ماده جامدی است که هنگام سوخته شدن روغن برجای می‌ماند. مقدار زیاد این ماده باعث برجای ماندن رسوبات روی قطعات موتور می‌شود و کمبود آن هم به افزایش عمر سوپاپ‌ها می‌انجامد.

چند نکته رعایت نکات زیر باعث افزایش عمر موتور و عملکرد بهتر آن خواهد شد:
۱. با هر بار تعویض روغن، فیلتر را نیز حتما تعویض کنید (بدون توجه به میزان کارکرد آن). ۲. از ترکیب چند روغن با یکدیگر بپرهیزید. ۳. پس از استارت زدن اجازه دهید موتور حداقل ۱۵ ثانیه در جا کار کند و سپس تا مدتی با دور پایین برانید. ۴. هیچ گاه از افزودنی‌ها استفاده نکنید زیرا ممکن است با افزودنی‌های موجود در روغن سازگار نباشد، این را نیز بدانید که مواد لازم در خود روغن موجود است. ۵. از روغنی که بیش از سه سال از تاریخ تولید آن گذشته است، استفاده نکنید. ۶. سیاه نشدن روغن، نشانه مرغوبیت آن نیست بلکه به این معناست که روغن قابلیت جذب ذرات اسیدی و ناخالصی‌ها را نداشته است. ۷. در صورتی که سال‌هاست از روغن مینرال استفاده می‌کنید، آن را با نوع سنتتیک یا نیمه سنتتیک عوض نکنید (حتی با استفاده از روغن Flush).

روغن پایه ای که در تهیه ATF_S   معمولی استفاده می شود ، مانند DEXRON III  و MERCON V  از روغن پایه های معدنی با کیفیت بالا می باشد که 75 تا 90 درصد از فرمولاسیون را تشکیل می دهد و مابقی فرمولاسیون شامل چند افزودنی ( ادتیو ) می باشد که مهم ترین آنها VII (بهبود دهنده اندیس ویسکوزیته) است که باعث افزایش ویسکوزیته در دمای بالا و بهبود سیالیت در دمای پایین می شود . یکی دیگر از افزودنی ها متفرق کننده ها هستند که باعث تعلیق مواد حاصل از اکسیداسیون و غیره می شود . سایر افزودنی ها عبارتند از ضد اکسیداسیونها ، ضد سایش ها ، ضد زنگ ها ، ضد خوردگی ها ، ضد کف ها و افزودنیهایی که میزان اصطکاک را تنظیم می کند .

و اما ATF_S  تمام مصنوعی محتوی 20 درصد از یک استر ، 70 درصد PAO و 10 درصد از افزودنیها می باشد . ویژگی روغن پایه مورد استفاده در ATF تمام مصنوعی می تواند نیاز به VII  را رفع کند . با توجه به اینکه PAO با آب بندها ناسازگارند حدود 3 تا 5 درصد از یک استر به منظور سازگاری با آب بندها به PAO افزوده می شود .

افزودنیهای تهیه شده برای روغنهای معدنی را می توان برای PAO نیز به کار برد اما با توجه به قطبیت ناچیز PAO باید برای انحلال افزودنی هایی که به آنها اشاره شد ترتیبی اتخاذ کرد .

افزودن استر به PAO باغث می شود که یک تعادل ظریف در میزان فعالیت سطحی PAO ایجاد شود تا بتوان افزودنی ها را در آنها حل کرد . یک مخلوط PAO / ESTER   اغلب بهترین ترکیب جهت سازگاری با آب بندها و ایجاد تعادل بین مواد فعال سطحی می باشد .

ATF_S تمام مصنوعی به طور واضحی به لحاظ عملکرد در سرما از همنوع معدنی خود برتر می باشد . اگر یک سیال دارای خصوصیت هر دو سطح کیفیت DEXRON III  و  MERCON V   باشد ، باید ویسکوزیته آنها در 100 درجه سانتیگراد حداقل 8/6 سانتی استوک و ویسکوزیته بروکفیلد آن حدود 9000 سانتی پواز باشد . سیالات پایه مصنوعی و معدنی از راههای مختلف می توانند این نیازها را تامین کنند .

VII_S در ATF_S عموماً ترکیبی از پلی متاکریلاتها و استایرن / مالئیک استر کوپلیمر می باشند . آنها هم به عنوان سفت کننده و هم به عنوان کاهش دهنده نقطه ریزش عمل می کنند . پلی متاکریلاتها یا استایرن / مالئیک استر کوپلیمرها دارای مقاومت برشی متفاوتی هستند . پلیمرهای با وزن مولکولی بالا نسبت به پلیمرهای با وزن مولکولی پایین دارای مقاومت برشی کمتری هستند .

واکسهای موجود در روغن پایه های معدنی دارای اثرات منفی در ATF_S در دماهای پایین می باشند . برای جلوگیری از تشکیل کریستالهای واکس از مواد افزودنی پلیمری که PPD نامیده می شوند استفاده می شود . این مواد باعث محدود کردن اندازه کریستالهای واکس و تعلیق میکرو کریستالها در فاز دیگری می گردد . ویسکوزیته ظاهری مربوط به این مخلوط نباید بیشتر از 20000 سانتی پواز در دمای    40-  درجه سانتیگراد باشد .

به منظور دستیابی به DEXRON III  و  MERCON V   باید ویسکوزیته ظاهری   4000 ±9000 سانتی پواز باشد .

در مقابل روغنهای معدنی ، روغنهای مصنوعی   PAO / ESTER  هستند که عاری از واکس بوده و به راحتی استانداردهای   DEXRON III  و  MERCON V را بدست می آورند . با استفاده از VII_S­ می توان ویسکوزیته بروکفیلد در دمای پایینتری را بدست آورد و بهبود عملکرد در دمای بالا را تامین کرد ، اما به قیمت پایین آمدن مقاومت برشی .

ATF_S مصنوعی  PAO / ESTER به لحاظ مقاومت در برابر اکسید شدن نیز دارای برتری نسبت به روغنهای معدنی می باشند .

چندین گزارش نشان داده است که دمای عملیاتی روغنهای مصنوعی پایینتر از روغنهای معدنی می باشد . چند فاکتور برای تفسیر این موضوع محتمل است و بارزترین آنها گرمای ویژه روغنهای مصنوعی است که نسبت به روغنهای معدنی بالاتر می باشد ، یعنی برای اینکه دمای سیالات مصنوعی بالاتر رود نیاز به گرمای بیشتری نسبت سیالات معدنی دارند .

در خصوص عملکرد ضد سایش در  ATF_S مصنوعی و معدنی دو عامل دخیل است ، شیمی افزودنی ها و ویسکوزیته سیال ، گزارش ارائه شده از یک آزمایش بیان می کند که یک بسته افزودنی ATF در 4 سیال پایه مختلف و یک سیال مصنوعی بدون VII به کار برده شد و نتایج به دست آمده از دو آزمایش     FZG  و  آزمایش پمپ پره ای MERCON در هر پنج فرمول یکسان بوده است .

وظایف اصلی روغن موتور عبارت است: روان سازی قسمت‌های متحرک موتور، به حداقل رساندن اصطکاک و فرسایش، کمک به کاهش حرارت و جذب ذرات معلق و رسوبات لجنی حاصل از احتراق. از آنجا که روغن موتور باید این چند کار را به طور همزمان انجام دهد، فرمولاسیون شیمیایی پیچیده‌ای را می‌طلبد اما برای آگاهی از عملکرد روغن موتور چگونگی رده‌بندی آن و انتخاب نوع صحیح روغن موتور برای خودرویتان، نیازی نیست شیمیدان یا مهندس شیمی باشید بلکه کافی است با انواع مختلف روغن موتور، رده‌بندی و علائم و اختصارات آن آشنا شوید.

انواع روغن‌ها

در حال حاضر روغن‌های موتور به سه نوع کلی تقسیم می‌شوند:

الف: مینرال (ارگانیک)

ب: سنتتیک

چ: نیمه سنتتیک (Premium)

الف ـ مینرال: روغنی است که برپایه نفت خام ساخته می‌شود و سال‌هاست در خودروها به کار می‌رود و همه ما با آن آشنایی داریم.

ب ـ سنتتیک: روغنی است که از ترکیبات شیمیایی یا پولیمراسیون هیدروکربن‌ها (Olefins) تولید می‌شود نه از تصفیه نفت خام. این نوع روغن اولین بار در موتورهای جت به کار گرفته شد و به دلیل مزایایی که نسبت به نوع مینرال داراست، در سالیان اخیر مصرف آن در خودروها نیز فزونی یافته است. روغن‌های سنتتیک انواع مختلف با مواد تشکیل دهنده متفاوت دارند که این موضوع آنها را از لحاظ کیفیت و نوع مصرف نیز با یکدیگر متمایز می‌کند. از بین صدها نوع روغن سنتتیک با فرمولاسیون‌های مختلف که هر یک محاسن و معایبی دارند، نوعی که برپایه Poly alpha olefins یا به اختصار (PAO) ساخته می‌شود و مقادیر کمی هم Ester دارد، دارای کارایی و مقبولیت بیشتری است.

بیشتر روغن‌های سنتتیک از مزایای زیر برخوردارند:

۱. کاهش مصرف روغن به دلیل عمر بیشتر آن ۲. غیرخورنده و غیرسمی بودن ۳. تبخیر شوندگی پایین ۴. دمای سوختن بال ۵. مقاومت در برابر اکسیداسیون بالا ۶. دارا بودن شاخص ویسکوزیته بالا به صورت طبیعی (عکس‌العمل سریع در مقابل تغییرات دما) ۷. کاهش مصرف سوخت تا ۴/۲ درصد ۸. نقطه روان شدن پایین ۹. قابلیت استفاده از روغن‌های با گستره ویسکوزیته زیاد بدون نگرانی از شکست پلیمرها (در ادامه توضیح داده خواهد شد.) عیب این نوع روغن‌ها نیز قیمت بالای آنها و عدم تطابق کامل با موتورهای دارای تکنولوژی قدیمی است.
ج ـ نیمه سنتتیک: مخلوطی است از روغن سنتتیک و مینرال (ارگانیک). این نوع روغن کیفیت روغن‌های سنتتیک را ندارد اما در شرایط سخت نظیر دماهای بالا و یا بار زیاد عملکرد بهتری نسبت به نوع مینرال از خود نشان می‌دهد و بیشتر در وانت‌ها و SUVها مصرف می‌شود و قیمت آن نیز کمی بیشتر از مینرال‌هاست. برای آگاهی از این که کدام روغن برای خودروی شما مناسب است، بهترین منبع و مأخذ دفترچه راهنمای خودرو یا برچسب‌های داخل محفظه موتور (در صورتی که نوع روغن مشخص نشده، معنای آن استفاده از همان نوع قدیمی مینرال است). استفاده از روغن مینرال یا نیمه سنتتیک برای موتوری که تنها استفاده از روغن سنتتیک در آن توصیه شده، می‌تواند برای موتور خطرآفرین باشد اما در مقابل استفاده از روغن‌های سنتتیک یا نیمه سنتتیک برای موتورهایی که برای استفاده از نوع مینرال طراحی شده‌اند (موتورهای قدیمی) با تمهیدات خاصی، از نظر تولیدکنندگان روغن‌های سنتتیک بلامانع است، اما بسیاری از متخصصان به دلایل زیر این کار را نیز اشتباه و مضر می‌دانند: ۱. هر یک از انواع مختلف روغن‌های سنتتیک با توجه به فرمول شیمیایی، قابلیت تطابق با برخی انواع لاستیک‌ها و الاستومرها را ندارد و در نتیجه اگر از روغن سنتتیکی با فرمول خاصی برای موتورهای با واشرها و درزبندهایی که با آن فرمول روغن سازگار نباشد، استفاده شود باعث نشتی روغن و مسائلی از این قبیل خواهد شد (روغن‌های مینرال سبب تورم واشرها و جلوگیری از نشتی آنها می‌شوند اما روغن‌های سنتتیک در مورد برخی انواع واشرها فاقد این خاصیت هستند و حتی بعضی از آنها باعث خورده شدن برخی از انواع واشرها می‌شوند. حتی استفاده از روغن سنتتیک با مواد تشکیل دهنده‌ای متفاوت با مندرجات دفترچه راهنمای خودرو، برای خودروهایی که با این نوع روغن کار می‌کنند نیز می‌تواند خطرساز باشد، چه رسد به استفاده از این نوع روغن‌ها در موتورهایی که برپایه استفاده از روغن مینرال طراحی شده‌اند. به عنوان مثال روغن سنتتیک برپایه Poly glycol با پلی استرها، پلی کربنیک‌ها، ABS، پلی ونیل کلرین‌ها Poly phenylene Oxide (همگی پلاستیک هستند) و Buna S، بوتیل، Neoprene و لاستیک طبیعی (همگی الاستومر هستند) سازگاری خوبی ندارد و یا روغن سنتتیک برپایه PAO نیز که بیشتر روغن‌های سنتتیک موجود در بازار بر این پایه هستند، سازگاری ضعیفی دارد. مزیت برخی از انواع روغن‌های سنتتیک و قابلیت تطابق آنها با انواع الاستومرها و لاستیک‌ها، همچنین حلالیت هر کدام در افزودنی‌ها و لجن موتور به همراه خواص و عدد VI (در ادامه بررسی خواهد شد) هر کدام را در نمودار می‌بینید. ۲. روغن‌های سنتتیک در مقایسه با روغن‌های مینرال با لایه نازکتری روی قطعات موتور می‌نشیند (به همین دلیل فاصله قطعات ثابت و متحرک موتورهایی که با روغن سنتتیک کار می‌کنند، کمتر است) لذا استفاده از این نوع روغن برای موتورهایی که براساس تکنولوژی قدیمی مینرال طراحی شده‌اند باعث نشتی پیستون خواهد شد. البته این مورد از طرف سازندگان روغن‌های سنتتیک با دلایل قابل قبولی رد می‌شود اما در عمل این مشکل در خودروهای قدیمی دیده شده است. اگر سال‌هاست از روغن مینرال استفاده می‌کنید و خودرویتان دارای تکنولوژی قدیمی است، از این نوع روغن‌ها استفاده نکنید اما در صورتی که خودرویی با تکنولوژی نسبتاً جدید دارید و از بی‌خطر بودن تعویض روغن از مینرال به سنتتیک یا نیمه سنتتیک مطمئن هستید، از نوعی که برپایه PAO ساخته شده است استفاده کنید و این موضوع را نیز از یاد نبرید که با تعویض روغن از مینرال به سنتتیک، رسوبات پخته شده روغن‌های مینرال از روی قطعات موتور کنده و در موتور غوطه‌ور می‌شوند و پس از مدتی موتور از کار می‌افتد. به همین علت قبل از این تعویض باید موتور را یا به طور کامل رسوب زدایی و یا از روغن‌های فلاشینگ (Flush Oil) استفاده کنید (این نوع روغن فقط مخصوص تمیزکردن موتور است)؛ به این ترتیب که روغن مینرال را بدون تعویض فیلتر تخلیه و روغن فلاشینگ را جایگزین کنید و اجازه دهید موتور ۲۰ دقیقه در جا کار کند، پس از آن می‌توانید روغن فلاشینگ را تخلیه، فیلتر را تعویض و روغن سنتتیک یا نیمه سنتتیک را جایگزین کنید.

●چند نکته [Icon Cool]
ـ روغن‌های نیمه سنتتیک ـ همان گونه که ذکر شد ـ مخلوطی از روغن مینرال و سنتتیک هستند و می‌توانند همان مشکلات روغن سنتتیک را برای موتورهای ساخته شده براساس روغن‌های مینرال پدید آورند. ـ در خودروهایی که استفاده از روغن سنتتیک در آنها توصیه شده، حتما از همان نوع استفاده کنید و در صورتی که بنا به قرارداد شرکت تولیدکننده با شرکت نفتی خاصی، تنها نام روغن مربوطه در دفترچه راهنما ذکر و از توضیح بیشتر در مورد آن خودداری شده و روی ظرف هم اسمی از نوع مواد تشکیل دهنده برده نشده است، تنها از همان نوع روغن استفاده کنید. ـ در صورتی که به تعویض نوع روغن از مینرال به سنتتیک در خودرویتان اصرار دارید، نوعی از روغن‌های سنتتیک رایج در بازار یعنی PAO را انتخاب کنید زیرا بیش از دیگر انواع روغن‌های سنتتیک به نوع مینرال شبیه است. ۳. ویسکوزیته روغن‌ها ویسکوزیته یا گرانروی یکی از مختصات فیزیکی سیالات است که به مقاومت آنها در برابر جریان یافتن بستگی دارد. به طور مثال آب دارای ویسکوزیته پایین و عسل دارای ویسکوزیته بالاست. ویسکوزیته مایعات تابعی از دماست، به این معنا که با افزایش دما ویسکوزیته کم و با کاهش دما ویسکوزیته افزایش می‌یابد. ویسکوزیته در مورد روغن، به طور عامیانه، با نام وزن نیز شناخته می‌شود. روغن‌ها با ویسکوزیته‌های مختلف برای شرایط آب و هوایی گوناگون تولید می‌شوند. استفاده از روغن با ویسکوزیته بالا در زمستان، روانکاری موتور را تا زمان گرم شدن به تأخیر می‌اندازد و در این مدت روغن به تمامی قسمت‌های موتور نخواهد رسید، همچنین استفاده از روغن با ویسکوزیته پایین در تابستان باعث سایش قطعات موتور می‌شود. پس انتخاب ویسکوزیته مناسب برای روغن موتور یک خودرو، کاملا تابع شرایط آب و هوایی است. البته به تازگی روغن‌های چهارفصل (Multi Grade) یا همان چند ویسکوزیته، نیاز به تغییر روغن، به نسبت تغییر فصل یا شرایط آب و هوایی را تا حدودی برطرف کرده‌اند اما استفاده از تنها یک نوع روغن چهارفصل از نوع مینرال برای تمامی فصول نیز با توجه به دلایلی که در ادامه توضیح داده خواهد شد، پیشنهاد نمی‌شود.

انجمن مهندسین خودرو (SAE) برای راحتی کار، میزان ویسکوزیته روغن‌ها را با اعدادی طبقه‌بندی کرده است. این طبقه‌بندی برای روغن موتور بین ۰ تا ۶۰ است. روغن‌های تابستانی که در دماهای بالا از غلظت کافی برخوردارند، اعداد ویسکوزیته‌ای در حد ۳۰ تا ۶۰ دارند (هرچه هوا گرمتر باشد باید از روغن با عدد ویسکوزیته بالاتر استفاده شود) و روغن موتور‌های زمستانی که در دماهای پایین به راحتی جریان می‌یابند، اعداد ویسکوزیته‌ای مابین ۰ تا ۲۵ دارند (هرچه هوا سردتر باشد باید از روغن با عدد ویسکوزیته پایین‌تر استفاده شود). برای تشخیص راحت‌تر، بعد از عدد ویسکوزیته روغن‌های زمستانی حرف W درجه می‌شود که مخفف Winter است، همچنین به دلیل آن که این طبقه‌بندی توسط Society of Automotive Engineers ابداع شده است، همیشه قبل از درج عدد ویسکوزیته مخفف نام این انجمن (SAE) نیز نوشته می‌شود. روغن‌هایی که تنها دارای یک ویسکوزیته‌اند، تک ویسکوزیته نام دارند اما روغن‌هایی که در سال‌های اخیر با کمک علم شیمی و با افزودن پلیمر به روغن پایه تولید می‌شوند، توانایی داشتن ویسکوزیته‌های مختلف در دماهای مختلف را دارند. این موضوع باعث می‌شود روغن در تمامی شرایط آب و هوایی از غلظت لازم برخوردار باشد که این نکته علاوه بر افزایش عمر موتور، تا حدی باعث کاهش مصرف سوخت نیز خواهد شد. از این رو روغن‌های تک ویسکوزیته کم کم از رده خارج می‌شوند و تنها کاربرد این نوع روغن‌ها در خودروهای سواری، برای موتور خودروهای Race است که Heater یا گرم کن روغن دارند. کد SAE در روغن‌های چهار فصل دو جزئی است: عدد اول همراه حرف W مربوط به پایین‌ترین ویسکوزیته و عدد دوم بالاترین ویسکوزیته روغن است. همان طور که گفته شد، روغن‌های چند ویسکوزیته به واسطه افزودن پلیمر به روغن ساخته می‌شوند. این پلیمرها به روغن اجازه می‌دهند در دماهای مختلف ویسکوزیته‌های مختلفی داشته باشد. در هوای سرد پلیمرها در خود جمع و باعث جریان یافتن راحت‌تر روغن می‌شوند و در گرما شروع به باز شدن به صورت زنجیره‌های بلند می‌کنند و روغن غلیظ می‌شود اما این افزایش و کاهش ویسکوزیته تنها تا حد مشخص شده برای همان روغن است، مثلا یک روغن ۱۰W-۳۰ روغنی است با ویسکوزیته ۱۰ که در زمان گرم شدن ویسکوزیته آن بیش از ۳۰ نخواهد شد یعنی اگر این روغن در دمای ۱۰۰ درجه به ویسکوزیته ۳۰ برسد، در دماهای بالاتر نیز ویسکوزیته‌ای بیش از ۳۰ نخواهد یافت که این موضوع به دلیل مقدار پلیمر افزوده شده برای دستیابی به عدد حداکثر ۳۰ برای روغن ۱۰W-۳۰ است.

آنچه باید در استفاده از این نوع روغن‌ها به خصوص در مناطق سردسیر مد نظر قرار گیرد، انتخاب روغن با کمترین فاصله ویسکوزیته است به این معنا که در زمستان با توجه به کمترین دمای منطقه سکونت خود و در تابستان با توجه به بالاترین دما، روغن مطلوب را انتخاب کنید و از روغن‌هایی که از دماهای بسیار بالا تا دماهای بسیار پایین را پوشش می‌دهند، استفاده نکنید زیرا پلیمرهای موجود در این نوع روغن‌ها بسیار زیاد است و این پلیمرها پس از مدتی شکسته و با رسوبات موجود در روغن ترکیب می‌شوند و می‌توانند باعث چسبیدن رینگ و یا مشکلاتی از این قبیل شوند (ضرر استفاده از این روغن‌ها در موتورهای دیزلی بیشتر است). روغن‌های ۵W-۳۰, ۵W-۵۰ و ۱۰W-۴۰ با گستره ۲۵ تا ۴۵تایی از این گونه‌اند. (روغن‌های سنتتیک و نیمه سنتتیک از این قاعده مستثنی هستند). شاید بگویید روغن ۲۰W-۵۰ هم روغنی است با گستره ۳۰تایی، مشابه ۱۰W-۴۰، اما چنین نیست زیرا ۲۰W-۵۰ از پایه سنگین‌تر ۲۰ شروع می‌شود و برای ویسکوز شدن رسیدن به عدد ۵۰ به پلیمر بسیار کمتری نیاز دارد تا روغن ۱۰W-۴۰ که دارای پایه ۱۰ است و باید توانایی رسیدن به عدد ۴۰ را داشته باشد. از این رو روغن‌های ۱۰W-۴۰ مینرال از سوی کمتر خودروسازی توصیه می‌شود و حتی برخی کارخانه‌ها استفاده از آن را مساوی با خارج شدن خودرو از گارانتی می‌دانند.

پس تا آنجا که ممکن است در مورد روغن‌های مینرال سعی کنید به نسبت شرایط آب و هوایی محل سکونت خود، فاصله کمتری را بین دو عدد SAE انتخاب کنید و این را بدانید که هر چه ویسکوزیته زمستانی عدد کمتری باشد، برای ویسکوزیته شدن و رسیدن به اعداد ویسکوزیته بالاتر به پلیمر بیشتری نیاز دارد و پلیمر زیاد نیز برای موتور خودروی شما مضر است. با توجه به شرایط آب و هوایی بیشتر نقاط ایران، در بین روغن‌های موجود در کشور (از نظر ویسکوزیته) روغن‌های ۲۰W-۵۰ برای دماهای بین ۱۰- تا ۴۰+ و ۲۵W-۵۰ برای دماهای بین ۵-

لا روغن ۲۰W-۴۰ برای زمستان انتخاب مناسب‌تری است اما متأسفانه این نوع روغن در کشورمان کمتر یافت می‌شود. همچنین اگر در نقاط سردسیر کشور، مانند آذربایجان یا چهار محال و بختیاری زندگی می‌کنید (دماهای زیر ۱۰- درجه سانتی گراد) و ناچار به استفاده از روغن‌های با پایه زمستانی ۱۰ یا ۵ هستید، حتما سعی کنید از روغن‌های چند ویسکوزیته‌ای استفاده کنید که عدد سومشان بیشتر از ۳۰ نباشد. ۴. کدهای API با پیشرفت روزافزون تکنولوژی ساخت موتورها، روغن‌های موتور نیز همگام با آنها دستخوش تغییر در سطح کیفیت و نوع مواد افزودنی شده‌اند. انستیتو مواد نفتی امریکا (API) برای طبقه‌بندی و جداسازی روغن‌ها برحسب کیفیت و فناوری ساخت آنها، به کدبندی خاصی اقدام کرده است. این کدها دو حرفی‌اند. حرف اول نشان دهنده این است که روغن مربوطه برای استفاده در خودروهای دیزلی است یا بنزینی. اگر کد با حرف C شروع شود (مخفف Commercial) روغن برای استفاده در خودروهای دیزلی و اگر با حرف S شروع شود (مخفف Service) برای استفاده در خودروهای بنزینی طراحی شده است. اما حرف دوم که نشان دهند کیفیت و فناوری ساخت روغن است، برحسب الفبای انگلیسی از حرف A شروع شده و تاکنون در مورد خودروهای بنزینی تا حرف M (سال ۲۰۰۵) و در مورد خودروهای دیزلی تا حرف I ارتقا یافته است. درباره خودروهای دیزلی بعد از حروف مذکور در مواردی اعداد ۲یا ۴ نیز دیده می‌شود که نشان می‌دهد روغن برای موتورهای ۲ زمانه ساخته شده یا ۴ زمانه. همیشه نوع ارتقا یافته روغن (با کد بالاتر)، خواص انواع قبلی را نیز داراست یعنی می‌توان از آن در خودروهایی که انواع قدیمی‌تر روغن در دفترچه راهنمایشان پیشنهاد شده است نیز استفاده کرد اما استفاده از روغن قدیمی‌تر (با کد پایین‌تر) برای موتوری که روغنی با کد جدیدتر برای آن توصیه شده، بسیار مضر است. برخی روغن‌ها قابلیت تأمین نیازهای هر دو نوع موتور دیزلی و بنزینی را دارند و کد این نوع روغن‌ها نیز به صورت ۲ تایی نوشته می‌شود که همیشه کد اول مربوط به خودروهای دیزلی و کد دوم مربوط به خودروهای بنزینی است مانند CD/SHAPI. لازم به ذکر است، علاوه بر API انواع دیگری از استانداردهای روغن از جمله ILSAC و CCMC نیز وجود دارند که به دلیل رواج کمترشان، از پرداختن به آنها خودداری می‌کنیم. ۵. سمبل API به دلیل استاندارد بودن اعداد API در جهان، تمامی تولیدکنندگان روغن برای معرفی فناوری ساخت روغن‌هایشان از این کدها استفاده می‌کنند اما اگر روغن موتور شرکتی از سوی خود API تأیید شده باشد، سمبل API روی آن درج می‌شود. این سمبل معرف مطالب زیر است: نیمه بالایی بیانگر API است. قسمت وسط نشان دهنده ویسکوزیته روغن است. قسمت پایینی نشان می‌دهد که آیا روغن مصرفی باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود یا نه. در صورتی که عبارت Energy Conserving در این قسمت نوشته شده باشد، به این معناست که این روغن با کاهش اصطکاک در موتور میزان مصرف سوخت را تا ۵/۱ درصد کاهش می‌دهد، همچنین اگر روغنی بتواند مصرف سوخت را تا ۷/۲ درصد کاهش دهد، آن را Energy Conseving ۲ می‌نامند. ۶. زمان تعویض روغن روغن‌های جدید با کمک تکنولوژی‌های پیشرفته و افزودنی‌های مختلف کارکردهای بلندمدتی دارند اما همیشه تنها میزان کارکرد نوشته شده (برحسب کیلومتر یا زمان) روی ظرف روغن ملاک زمان تعویض نیست بلکه با افزایش هر یک از موارد ذیل، باید زمان تعویض روغن را تسریع بخشید: ۱. کارکرد در شرایط سخت مانند دورهای بالای موتور یا بار زیا ۲. میزان در جا کارکردن خودرو (در ترافیک‌های سنگین) ۳. تعداد استارت‌ها در هوای سرد ۴. تنظیم نبودن موتور افزودنی‌ها


●Zinc (روی)
روی به عنوان افزودنی برای جلوگیری از سایش فلز با فلز به روغن اضافه می‌شود. در شرایط طبیعی که روغن کار خود را به خوبی انجام دهد، چنین اتفاقی به ندرت روی می‌دهد اما در صورت بروز آن، روی با فلز واکنش می‌دهد و از خراشیده شدن فلز جلوگیری می‌کند ۱۱ درصد روی (از ۱۰۰ درصد مواد افزودنی) برای مصارف عادی کافی است. در موتورهایی که در دورهای بالا کار می‌کنند یا دارای توربوشارژر هستند، به روی بیشتری نیاز است ولی روی بیشتر به معنای محافظت بیشتر نیست بلکه محافظت از نظر زمانی طولانی‌تر است و در صورتی که میزان تماس فلز با فلز بسیار زیاد باشد، میزان بالای روی می‌تواند باعث ایجاد رسوب شود.

●Detergent
یا همان شوینده باعث می‌شود رسوبات اسیدی که از مخلوط سوخت و آب تولید می‌شوند، جذب روغن شوند و از رسوب دادن و چسبیدن آنها روی قطعات جلوگیری می‌کند. البته در مورد خودروهایی که مدت‌ها با روغن‌های بدون شوینده قدیمی (یا با شوینده‌های ضعیف قدیمی) کار کرده‌اند، استفاده از روغن‌های دارای شوینده‌های قوی و جدید باعث می‌شود رسوبات چسبیده به قطعات موتور کنده شود و خرابی در موتور به بار آید از این رو به رغم توصیه API و تولیدکنندگان روغن مبنی بر امکان استفاده از روغن‌های با کد API بالا در خودروهای قدیمی، سعی کنید از روغنی که دارای کد API بسیار بالاتر از نوع پیشنهاد شده برای خودرویتان است، استفاده نکنید. علاوه بر Detergent و Zinc که امروزه رکن اصلی افزودنی‌های روغن محسوب می‌شوند، مواد دیگری نیز برای جلوگیری از ایجاد کف، اکسیداسیون، خوردگی، زنگ زدگی و غیره به روغن افزوده می‌شود.

. اطلاعاتی تخصصی درباره روغن‌ها ▪Viscosity Index: VI یا شاخص ویسکوزیته، میزان حساسیت ویسکوزیته روغن در مقابل تغییرات دماست و هرچه عدد بالاتری داشته باشد، روغن عملکرد بهتری خواهد داشت. ▪Flash Point: به دمایی که در آن روغن بخار می‌شود. گفته می‌شود و برحسب درجه سانتی گراد با پسوند F روی برخی قوطی‌های روغن دیده می‌شود. ۴۰۰F حداقل قابل قبول Flash Point و F بیشتر معرف روغن بهتر است. ▪Sulfated Ash: خاکستر سولفاته، مقدار ماده جامدی است که هنگام سوخته شدن روغن برجای می‌ماند. مقدار زیاد این ماده باعث برجای ماندن رسوبات روی قطعات موتور می‌شود و کمبود آن هم به افزایش عمر سوپاپ‌ها می‌انجامد.

چند نکته رعایت نکات زیر باعث افزایش عمر موتور و عملکرد بهتر آن خواهد شد:
۱. با هر بار تعویض روغن، فیلتر را نیز حتما تعویض کنید (بدون توجه به میزان کارکرد آن). ۲. از ترکیب چند روغن با یکدیگر بپرهیزید. ۳. پس از استارت زدن اجازه دهید موتور حداقل ۱۵ ثانیه در جا کار کند و سپس تا مدتی با دور پایین برانید. ۴. هیچ گاه از افزودنی‌ها استفاده نکنید زیرا ممکن است با افزودنی‌های موجود در روغن سازگار نباشد، این را نیز بدانید که مواد لازم در خود روغن موجود است. ۵. از روغنی که بیش از سه سال از تاریخ تولید آن گذشته است، استفاده نکنید. ۶. سیاه نشدن روغن، نشانه مرغوبیت آن نیست بلکه به این معناست که روغن قابلیت جذب ذرات اسیدی و ناخالصی‌ها را نداشته است. ۷. در صورتی که سال‌هاست از روغن مینرال استفاده می‌کنید، آن را با نوع سنتتیک یا نیمه سنتتیک عوض نکنید (حتی با استفاده از روغن Flush).

موضوع مهمي كه در كاركرد صحيح موتور بايد به آن توجه داشت، اين است كه چگونه روغن مناسب را با توجه به نوع اتومبيل و شرايط جغرافيايي انتخاب كنيم؟

قبل از توضيح نحوه انتخاب روغن موتور بهتر است شناخت بهتري از روغن موتور داشته باشيم:

روغن موتور از دو جزء تشكيل شده است:

1 - روغن پايه
2 - ادتيو

دنده ها و روغن دنده ها
دنده ها اجزایی مکانیکی هستند که شامل انتقال‌دهنده‌ها، گردنده‌ها و افزايش‌دهنده‌های قدرت مي‌باشند. هدف از روانکاري دنده‏ها و استفاده از روغن‌دنده‏، جلوگيري از لغزش بين داندانه‏ها و جدا‌ نگهداشتن سطوح فلزي که روي يکديگر حرکت مي ‎كنند، کاهش ضريب ‌اصطکاک و سايش، ممانعت از خوردگی، جلوگيری از افزايش دما (بر اثر اصطکاک لغزشی- غلتشی)، کاهش سر‌و‌صدا در حين کار، تعويض راحت دنده در درجه‌حرارت‌هاي پايين، بهبود انتقال حرارت، فراهم‌آوردن شرايط نرم و آسان برای انتقال قدرت توسط دنده‌ها و افزايش طول عمر دنده‏ ها است.
تشکيل يک لايه‌ی روغن بر روي سطوح تماس دندانه ‏هاي دنده باعث به حداقل‌رسيدن و يا جلوگيري از تماس خشک فلز- فلز مي‏ شود. همه‌ي روغن‌دنده‏ ها بايد داراي ويژگي‏ هايي مانند فشارپذيري بالا، سازگاري با کاسه‏ نمدها، خاصيت جلوگيري از زنگ‏زدگي و در موارد كاربرد هابي غير صنعتي داراي ويژگي هاي تعويض راحت دنده، خاصيت انتقال نيرو و روانکاري باشند

 مشخصات عمومی روانكار در كاربرد در انواع دنده ها شامل موارد ذیل است:  

• گرانروی مناسب: روغن‌دنده بايد داراي گرانروي مناسب براي تشکيل يک لايه‌ی پايدار روغن در يک سرعت و درجه‌حرارت مشخص باشد. گرانروی يکي از اساسي‏ ترين ويژگي‏ ها براي اطمينان از ايمنی دنده‏  ها و کارکرد بدون صداي آنها مي ‏باشد.گرانروی مناسب در درجه‌حرارت عملکرد تضمينی بر توزيع روغن به تمام سطوح و تشکيل لايه‌های روغن در سرعت‌ها و فشارهای موجود می‌باشد.

•  خواص ضدزنگ و ضدخوردگی: خاصيت ضد‌زنگ‌ برای محافظت سطوح فلزی در برابر زنگ‌زدگی است. روغن‌دنده‌ها نبايد خورنده‌ باشند، بلكه بايد از خوردگی شيميايی سطوح‌ فلزی جلوگيری کنند. به منظور جلوگيري از خوردگی و مخلوط‌شدن مواد حاصل از زنگ ‏زدگی و خوردگی با روغن، روانکار و محيط روانکاری بايد از نظر شيميايی خنثی باشند.

 

مشاوره و انجام تست هاي آب

ارائه خدمات فنی مهندسی شامل طراحی و نظارت در زمینه‌های مختلف صنعتی، مشاوره در اجرای سیستم های مدیریت کیفیت و بازرسی فنی ـ انجام تست جوش و سایر تستهای غیر مخرب

تامين و عرضه انواع روانکار و محصولات مرتبط در سراسر ايران و بازار بين‌الملل، منطبق با استانداردهاي ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي و توجه به محيط زيست و همگام با تغييرات تکنولوژيکي

توليد انواع روان كننده هاي صنعتي معدني (mineral) مصنوعي (Synthetic ) و نيمه مصنوعي (Semi Synthetic)‌

تجهيزات آزمايشگاهي و ماشين  آلات خط توليد

تعيين فرمولاسيون و انجام مراحل آزمايشگاهي و كنترل كيفي محصول

ـ روان‌کننده‌ها

-افزودني ها

ـ روغن‌های مخصوص معدنی